PRAVILNIK O BLIŽIM USLOVIMA, KRITERIJUMIMA I STANDARDIMA ZA SPROVOĐENJE MERA I AKTIVNOSTI PROFESINALNE REHABILITACIJE

(“Službeni glasnik RS”, br. 112/2009)

Član 1

Ovim pravilnikom uređuju se bliži uslovi, kriterijumi i standardi za sprovođenje mera i

aktivnosti profesionalne rehabilitacije osoba sa invaliditetom.

Član 2

Osoba sa invaliditetom uključuje se u mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije u

cilju povećanja nivoa zapošljivosti, zapošljavanja, održanja zaposlenja, napredovanja ili

promene profesionalne karijere i podsticanja uključenosti osoba sa invaliditetom u sve

sfere društvenog života na ravnopravnoj osnovi.

Osoba sa invaliditetom uključuje se i u mere aktivne politike zapošljavanja, radi

sprovođenja profesionalne rehabilitacije, povećanja nivoa zapošljivosti ili zapošljavanja.

Mere i aktivnosti iz st. 1. i 2. ovog člana sprovode se u skladu sa ovim pravilnikom i

aktom Nacionalne službe za zapošljavanje (u daljem tekstu: Nacionalna služba).

1. Bliži uslovi i kriterijumi za sprovođenje mera i aktivnosti profesionalne

rehabilitacije

Član 3

Mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije nezaposlene osobe sa invaliditetom

sprovode se ako:

1) je osoba sa invaliditetom na evidenciji nezaposlenih lica Nacionalne službe;

2) je izvršena procena profesionalnih mogućnosti te osobe;

3) postoji potreba da ta osoba bude korisnik usluga profesionalne rehabilitacije, kao

dela njene celokupne rehabilitacije.

Član 4

Izuzetno od člana 3. ovog pravilnika pravo na profesionalnu rehabilitaciju ima i

zaposlena osoba sa invaliditetom koja ima smanjenu radnu sposobnost zbog povrede

na radu ili profesionalne bolesti nastale nakon stupanja na snagu Zakona o

profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju osoba sa invaliditetom (“Službeni glasnik

RS”, broj 36/09).

Troškove sprovođenja mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije zaposlene osobe sa

invaliditetom snosi poslodavac kod koga je ta osoba u radnom odnosu u vreme

nastanka povrede na radu ili profesionalne bolesti u skladu sa odlukom Vlade kojom se

utvrđuju usluge Nacionalne službe za koje se plaća naknada.

Međusobni odnos Nacionalne službe, poslodavca koji snosi troškove profesionalne

rehabilitacije i zaposlene osobe sa invaliditetom reguliše se ugovorom.

Član 5

Mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije koje je potrebno sprovesti kao deo

celokupne rehabilitacije pojedinca, kao i mere aktivne politike zapošljavanja u cilju

povećanja nivoa zapošljivosti ili zapošljavanja nezaposlene osobe sa invaliditetom

određuju se individualnim planom zapošljavanja između Nacionalne službe i te osobe,

na osnovu procene njenih profesionalnih mogućnosti.

Individualnim planom zapošljavanja iz stava 1. ovog člana mogu se utvrditi i druge

mere predviđene akcionim planom zapošljavanja ili na drugi način, u skladu sa

kriterijumima i standardima predviđenim ovim pravilnikom.

Mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije koje je potrebno sprovesti kao deo

rehabilitacije zaposlene osobe sa invaliditetom određuju se na osnovu prethodne

procene poslova koje ta osoba može da obavlja.

Član 6

Procena profesionalnih mogućnosti osobe sa invaliditetom predstavlja procenu

zapošljivosti, odnosno procenu uticaja objektivnih faktora i stanja i kretanja na tržištu

rada koji utiču na mogućnosti njenog zapošljavanja.

Procena profesionalnih mogućnosti osobe sa invaliditetom iz stava 1. ovog člana vrši

se primenom objektivnih kriterijuma i uslova za uključivanje nezaposlenih u mere

aktivne politike zapošljavanja koje propisuje ministar nadležan za poslove

zapošljavanja, vrsta teškoća i prepreka u zapošljavanju sa kojima se osobe sa

invaliditetom susreću i vrsta telesnog, senzornog, mentalnog ili duševnog oštećenja ili

bolesti iz nalaza, mišljenja i ocene organa veštačenja Republičkog fonda penzijskog i

invalidskog osiguranja i potrebe tržišta rada.

Član 7

U zavisnosti od procene radne sposobnosti i procene profesionalnih mogućnosti, osoba

sa invaliditetom može biti uključena u mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije i

mere aktivne politike zapošljavanja pod opštim uslovima, odnosno po prilagođenim

programima usmerenim ka nezaposlenim licima.

Član 8

Profesionalna rehabilitacija i mere aktivne politike zapošljavanja pod opštim uslovima

podrazumevaju sprovođenje mera i aktivnosti u grupama koje čine osobe sa

invaliditetom i druga nezaposlena lica, odnosno pod uslovima propisanim za

nezaposlena lica, u svakom slučaju kad je to moguće, po proceni stručnih lica

Nacionalne službe.

Profesionalna rehabilitacija i mere aktivne politike zapošljavanja po prilagođenim

programima podrazumevaju sprovođenje mera i aktivnosti prilagođenih potrebama

osobe sa invaliditetom, procene profesionalnih mogućnosti i radne sposobnosti, kao i

potreba na tržištu rada.

Član 9

Mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije utvrđene individualnim planom

zapošljavanja iz člana 5. ovog pravilnika sprovodi Nacionalna služba neposredno ili

preko preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom,

obrazovne ustanove ili drugog oblika organizovanja, odnosno izvođača koji ispunjava

uslove, kriterijume i standarde utvrđene ovim pravilnikom i opštim aktom Nacionalne

službe.

Član 10

Nacionalna služba sprovodi mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije ako osoba sa

invaliditetom:

1) pruži kompletne, potpune i istinite podatke koji su od uticaja na profesionalnu

rehabilitaciju;

2) pristupi proceni radne sposobnosti i uključi se u mere i aktivnosti profesionalne

rehabilitacije, u skladu sa individualnim planom zapošljavanja;

3) redovno dolazi na profesionalnu rehabilitaciju;

4) prati program rada i prisustvuje časovima praktične i teorijske nastave;

5) ulaže maksimalne napore kako bi se postupak profesionalne rehabilitacije što

uspešnije realizovao;

6) racionalno koristi alat, materijal i sredstava za rad;

7) poštuje radno vreme;

8) izvršava druge obaveze u cilju uspešne realizacije mera i aktivnosti profesionalne

rehabilitacije.

Međusobna prava i obaveze između nosioca profesionalne rehabilitacije i osobe sa

invaliditetom mogu se urediti ugovorom.

2. Standardi za sprovođenje mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije

Član 11

Mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije koje se odnose na: radno osposobljavanje,

dokvalifikaciju, prekvalifikaciju i programe za sticanje, održavanje i unapređivanje

radnih i radno-socijalnih veština i sposobnosti osoba sa invaliditetom; pojedinačne i

grupne, opšte i prilagođene programe za unapređenje radno-socijalne integracije osoba

sa invaliditetom; edukaciju i trening seminare za poslodavce, stručna lica za radno

osposobljavanje i profesionalnu rehabilitaciju osoba sa invaliditetom i druga lica;

predloge i obuku za primenu adekvatnih tehničkih i tehnoloških rešenja u cilju podizanja

efikasnosti osobe sa invaliditetom u učenju i radu, kao i službe podrške (u daljem

tekstu: obuke) sprovode se od strane nosilaca poslova profesionalne rehabilitacije,

ukoliko su ispunjeni sladeći:

1) građevinsko-tehnički standardi;

2) standardi u pogledu stručnih radnika;

3) standardi u pogledu opreme;

4) standardi u pogledu sadržine programa obuke.

Član 12

Građevinsko tehnički standardi, jesu:

1) u pogledu lokacije – objekat mora da se nalazi u naseljenom mestu gde su razvijene

saobraćajnice i druge veze komunikacije i gde je obezbeđen nesmetan prilaz

prevoznim sredstvima, u skladu sa standardima pristupačnosti – po potrebi;

2) u pogledu infrastrukture – objekat mora da ima obezbeđenu električnu mrežu i

telefonski priključak, priključak i instalacije za dovod vode za piće i odvod otpadnih

voda;

3) u funkcionalnom pogledu – objekat mora da odgovara potrebama osoba sa

invaliditetom – da ima obezbeđenu dostupnost osobama sa invaliditetom sa teškoćama

u kretanju i senzornim oštećenjima, sa obezbeđenim grejanjem, provetravanjem i

osvetljenjem, sa podovima izrađenim od materijala koji nije klizav, ne upija vlagu i lako

se održava, sa sanitarnim prostorijama koje su opremljene odgovarajućom opremom,

sa obezbeđenim radnim prostorijama i prostorijama za održavanje teorijske nastave

veličine dovoljne za kretanje i manipulaciju osoba sa invaliditetom;

4) drugi uslovi utvrđeni urbanističkim, građevinskim, tehničkim, sanitarnim, požarnim,

propisima o zaštiti životne sredine i bezbednosti i zdravlja na radu.

Član 13

Standardi u pogledu stručnih radnika podrazumevaju da stručne poslove pri

sprovođenju obuka obavljaju:

1) instruktori za obavljanje praktične nastave, odgovarajuće struke i najmanje srednjeg

nivoa obrazovanja, sa iskustvom u radu sa osobama sa invaliditetom od najmanje tri

godine;

2) da stručni radnici za poslove pružanja profesionalne asistencije i savetnika za

integraciju na radnom mestu budu specijalni edukatori (defektolozi), andragozi,

pedagozi, psiholozi, socijalni radnici ili stručna lica drugih zanimanja iz oblasti

društvenih i humanitarnih nauka, visokog nivoa obrazovanja i najmanje jednom

godinom iskustva u radu sa osobama sa invaliditetom.

Ukoliko nije moguće obezbediti stručne radnike iz stava 1. tačka 1) ovog člana, stručne

poslove mogu da obavljaju i lica drugih zanimanja sa iskustvom u radu sa osobama sa

invaliditetom od najmanje pet godina.

Za sprovođenje obuka do 15 polaznika – osoba sa invaliditetom potreban je najmanje

jedan instruktor i jedan stručni radnik.

Član 14

Standardi u pogledu opreme podrazumevaju da prostorije za sprovođenje obuke, u

zavisnosti od namene i radne sposobnosti osoba sa invaliditetom imaju:

1) opremu koja odgovara vrsti obuke koja se sprovodi i koja se lako održava;

2) obezbeđen odgovarajući nameštaj, mašine i alate, kompjutere, sredstva i materijale

za praktičnu obuku, u skladu sa brojem polaznika i vrstom invalidnosti.

Član 15

Standardi u pogledu sadržine programa obuke obuhvataju:

1) naziv izvođača obuke;

2) reference izvođača obuke (osnovni podaci o preduzeću za profesionalnu

rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom ili drugom obliku organizovanja –

adresa, delatnost, lica za kontakt, prethodna iskustva u organizovanju obuka,

akreditacija i sl.);

3) naziv obuke;

4) područje rada u kom se sprovodi program obuke;

5) trajanje obuke (broj časova po jedinicama učenja, odnos teoretskog i praktičnog dela

obuke sa opisom, trajanje programa – dnevno i ukupno, odnosno maksimalno ukupno);

6) radne kompetencije (opis poslova i/ili radnih zadataka, odnosno kompetencija i

veština koje će polaznik obuke steći po završetku programa obuke);

7) program obuke (cilj programa, sadržaj programa učenja – teoretskog i praktičnog

dela, ishodi, metode nastavnog rada, dinamika realizacije programa);

8) uslove za realizaciju programa (udžbenici, priručnici ili brošure, materijalni i drugi

resursi);

9) polaznike obuke (opis ciljne grupe i optimalan broj polaznika – potrebna prethodna

znanja ili sposobnosti kandidata, medicinsko stanje – vrsta invalidnosti i stepen radne

sposobnosti i drugi potrebni prethodni uslovi);

10) uslove za izvođača obuke (prostor, oprema, sredstva, cena – ukupna i po radnom

satu obuke, CV predavača-instruktora i stručnih lica sa opisom kompetencija);

11) način provere savladanosti programa obuke (opis ocene stručne službe o

funkcionisanju pojedinca – individualni plan rada, kriterijumi praćenja uspešnosti

pojedinca i same obuke, opis provere znanja i veština – testovi, praktični deo);

12) uslove za dobijanje uverenja;

13) sadržaj uverenja;

14) druge elemente.

Član 16

Na mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije koje se odnose na osposobljavanje za

rad, dokvalifikaciju, prekvalifikaciju i obučavanje, koje se sprovode u obrazovnim

ustanovama, primenjuju se posebni propisi kojima se uređuje dodatno stručno,

odnosno obrazovanje odraslih – po opštim ili po prilagođenim programima.

3. Prelazne i završne odredbe

Član 17

Preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom

uskladiće programe profesionalne rehabilitacije sa odredbama ovog pravilnika, u roku

od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.

Preduzeće za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom

izvršiće kod nadležnog organa upis delatnosti – ostali obrazovni rad, pre realizacije

programa profesionalne rehabilitacije, ako taj program sadrži i radno osposobljavanje

(program obuke za sticanje znanja).

Programi obuke za sticanje znanja koji donose preduzeća za profesionalnu

rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom objavljuju se u “Prosvetnom

glasniku Republike Srbije”, odnosno programi obuke vode se u registru nadležnog

organa.

Član 18

Nacionalna služba će sagledati potrebe za zapošljavanjem osoba sa invaliditetom na

tržištu rada i organizovati sprovođenje pojedinih mera i aktivnosti profesionalne

rehabilitacije u skladu sa tim potrebama u roku od četiri meseca od dana stupanja na

snagu ovog pravilnika.

Ukoliko je program obuke preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje

osoba sa invaliditetom objavljen u “Prosvetnom glasniku Republike Srbije” ili se vodi u

registru nadležnog organa, Nacionalna služba organizuje sprovođenje obuke po tom

programu.

Član 19

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom

glasniku Republike Srbije”.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

– propis je objavljen u „Službenom glasniku RS“ broj 112/2009 od 30.12.2009. godine, stupio na snagu

07.01.2010. godine